Podczas kolejnego seminarium Ośrodka Badań nad Kulturą Ormiańską w Polsce referat wygłosił ks. dr. Marcin Kołodziej, teolog i prawnik-kanonista z Wrocławia, naukowo związany z Wydziałem Teologicznym Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Tematem seminarium był status prawny Kościoła ormiańskokatolickiego w Polsce. Dr Kołodziej przedstawił pokrótce proces instytucjonalnego formowania się katolicyzmu ormiańskiego zarówno w Polsce, jak i na Bliskim Wschodzie oraz losy wiernych i duchownych metropolii lwowskiej po drugiej wojnie światowej w nowych granicach Polski. Podkreślił wagę powojennej kontynuacji jurysdykcji biskupiej w formie upoważnień do sprawowania opieki nad obrządkiem jako jego ordynariuszy, udzielanych przez Stolicę Apostolską kolejnym prymasom Polski i metropolitom warszawskim (kard. August Hlond, kard. Stefan Wyszyński, kard. Józef Glemp), a po rozdzieleniu tych godności – obecnemu metropolicie warszawskiemu kard. Kazimierzowi Nyczowi. Na tym tle zreferował kolejne etapy kształtowania się terytorialnej struktury duszpasterstw ormiańskokatolickich. Zwrócił uwagę na fakt urzędowego przekazania tuż po wojnie kościoła i parceli w Gliwicach przez władze administracyjne na cele obrządku ormiańskokatolickiego, co oznaczało rozpoczęcie procesu nadania statusu prawnego tej kościelnej placówce terytorialnej, potwierdzonego wpisem własności do księgi wieczystej. Istotnym elementem obecnej sytuacji obrządku jest Ustawa o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej z 1989 roku, której artykuł 1 stwierdza, że „Kościół Katolicki, zwany dalej „Kościołem”, działa w Rzeczypospolitej Polskiej we wszystkich swoich obrządkach”, oraz Konkordat między Stolicą Apostolską a Rzecząpospolitą Polską z 1993 roku, zwłaszcza jego art. 4 ustęp 2, art. 5, art. 6 ustęp 1, art. 18. Zdaniem dr. Kołodzieja personalny charakter trzech parafii obrządku ormiańskiego znacznie ułatwia możliwość stosownego powiadomienia kompetentnych organów państwowych o ich istnieniu, co dokończy proces nadania im osobowości prawnej rozpoczęty w drugiej połowie lat 40. XX wieku.

W dyskusji po referacie dr. Kołodzieja głos zabrali profesorowie: Józef Naumowicz z Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, a jednocześnie proboszcz ormiańskokatolickiej parafii centralnej i administrator parafii południowej, Andrzej Pisowicz, Krzysztof Stopka i Andrzej A. Zięba, wszyscy z Uniwersytetu Jagiellońskiego, a także o. Marek Miławicki OP z Dominikańskiego Instytutu Historycznego, dr Tomasz Krzyżowski z Ośrodka Badań nad Kulturą Ormiańską i p. Monika Agopsowicz z Fundacji Kultury i Dziedzictwa Ormian Polskich.

Prace badawcze nad omawianym problemem będą kontynuowane przez dr. Kołodzieja jako współpracownika OBKOP.

(notę sporządził Andrzej A. Zięba)

Back to top