24 czerwca 2023 roku w Zabrzu, na skwerze przy ul. Brysza, został odsłonięty i poświęcony pomnik upamiętniający utworzenie przed wiekami diecezji Kościoła ormiańskiego w Królestwie Polskim. Tamto historyczne wydarzenie dokonało się na mocy decyzji katolikosa Mesroba (15 czerwca 1364), rezydującego w Sis w Królestwie Armenii Cylicyjskiej, zatwierdzonej przez przywilej króla Kazimierza Wielkiego (20 stycznia 1367) wydany dla arcybiskupa Grzegorza, a zezwalający mu na sprawowanie jurysdykcji i wyznaczający na rezydencję miasto Lwów. Stąd w górnej części pomnika, który ma formę chaczkaru (krzyża wotywnego), widnieją podobizny polskiego władcy i ormiańskiego hierarchy. Inicjatorem wzniesienia pomnika był Hraczja Bojadżjan, konsul honorowy Republiki Armenii. W trakcie uroczystości modlitwę ekumeniczną poprowadzili i pomnik poświęcili biskupi: Markos Howannisjan, zwierzchnik Apostolskiego Kościoła Ormiańskiego w Polsce oraz Sławomir Oder, nowy ordynariusz diecezji gliwickiej Kościoła rzymskokatolickiego. Obecni byli m.in.: Zareh Sinanyan, wysoki komisarz ds. diaspory Republiki Armenii, Samvel Mkrtchyan, ambasador Armenii w Polsce, i Małgorzata Mańka-Szulik, prezydent miasta Zabrze, a także przedstawiciele organizacji ormiańskich z Warszawy, Krakowa i Śląska. Ośrodek Badań nad Kulturą Ormiańską reprezentowali: Andrzej A. Zięba i Vigen Yeremyan. Muzycznym dopełnieniem uroczystości był koncert orkiestry symfonicznej Filharmonii Zabrzańskiej, dedykowany pamięci ormiańskiego kompozytora Arama Chaczaturiana.
Fot.: Vigen Yeremyan i Andrzej A. Zięba z J.E. Ambasadorem Samvelem Mkrtchyanem w Zabrzu.