Księgi metrykalne parafii ormiańskich, funkcjonujących w dawnej Polsce, stanowią bardzo istotne źródło dla poznania zarówno dziejów Ormian polskich, jak też kultury miejskiej. Mogą być wykorzystywane m.in. w badaniach genealogicznych, statystyczno-demograficznych, społecznych i kulturowych. Szczególną wartość posiadają najstarsze metryki, pochodzące z doby staropolskiej. Jedną z takich metryk jest znajdująca się w Lwowskiej Narodowej Naukowej Bibliotece Ukrainy im. Wasyla Stefanyka (dawne Ossolineum) księga małżeństw i chrztów parafii ormiańskiej p.w. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Zamościu z lat 1694-1775. Zakres chronologiczny czyni to ciekawe źródło jeszcze cenniejszym, ponieważ powstawało w dobie powolnego zaniku tamtejszej gminy ormiańskiej, zlikwidowanej ostatecznej przez zaborowe władze austriackie w 1783 roku. Wraz ze spadkiem liczby Ormian w Zamościu obumierała również ich parafia. Te same instancje  skasowały ją w 1802 roku. Sam kościół został rozebrany w latach 1826-1827. Jego istnienie upamiętnia dziś jedynie tablica wmurowana we fronton hotelu „Renesans”, który zbudowano w tym samym miejscu, gdzie niegdyś stał.

Księga składa się z 48 zapisanych kart (recto i verso). Oprócz zapisów metrykalnych zawiera dwie obszerne przedmowy omawiające sposób udzielania sakramentu małżeństwa i chrztu oraz wzór zapisu metrykalnego. Ponadto do księgi został wpisany testament ławnika ormiańskiego w Zamościu, Stefana Altunowicza. Księga została skopiowana przez Zakład Narodowy im. Ossolińskich we Wrocławiu. Edycję zapisków metrykalnych oraz testamentu Stefana Altunowicza przygotowuje pracownik Ośrodka Badań nad Kulturą Ormiańską w Polsce, dr Marcin Łukasz Majewski. Zostaną opublikowane na łamach rocznika naukowego „Lehahayer” w roku przyszłym.

Back to top