Dnia 29 marca 2020 roku w Krakowie zmarł Krzysztof Penderecki, światowej sławy kompozytor, dyrygent i pedagog polski. Pochodził z rodziny o korzeniach ormiańskich. Wielokrotnie wspominał w tym kontekście postać swej babki, Eugenii Szyłkiewicz. W wywiadzie udzielonym Markowi Grigorianowi mówił:
W domu u babki wszystko było urządzone zgodnie z ormiańskimi tradycjami, choć ona sama nie mówiła po ormiańsku. Urodziła się we wschodniej Polsce, w Stanisławowie. Świetnie ją pamiętam, była cudownym człowiekiem, bardzo ciepłym. I opiekuńczą babcią. Byliśmy sobie bardzo bliscy.
I dodał o swoich związkach z Armenią:
Czuję, że część mnie znajduje się tam.
Swe ormiańskie korzenie, sięgające wieku XVIII, wspominał także w liście do wicepremiera i ministra nauki Jarosława Gowina z 7 sierpnia 2017 roku, wspierając ideę utworzenia ośrodka badawczego poświęconego Ormianom polskim, który ostatecznie powstał pod nazwą Ośrodek Badań nad Kulturą Ormiańską w Polsce. Zamieszczamy poniżej ów list, a także artykuł prof. Andrzeja Pisowicza o ormiańsko-perskich korzeniach rodziny Pendereckich, opublikowany w roczniku 6 naszego czasopisma „Lehahayer” w 2019 roku.
Czytaj Andrzej Pisowicz, „PENDERECCY WYWODZĄ SIĘ Z IRANU”
Krzysztof Penderecki kilkakrotnie gościł w Armenii, gdzie wykonywano jego dzieła i zapraszano go jako dyrygenta. Był w ojczyźnie przodków niezwykle popularny. W roku 2009 został odznaczony Orderem Honoru Republiki Armenii, a w roku 2013 – ormiańskim medalem „Za zasługi dla ojczyzny” I stopnia. Cyklicznie odbywa się w Erywaniu festiwal dedykowany jego muzyce.
Na setną rocznicę ludobójstwa Ormian w imperium tureckim skomponował utwór na chór mieszany a capella do łacińskiego tekstu psalmu „Domine quid multiplicati sunt”. Premierowe wykonanie tej kompozycji miało miejsce 26 maja 2015 roku w Nowym Jorku w Stern Auditorium (Carnegie Hall) przez Hover State Chamber Choir z Erywania pod dyrygenturą Sony Hovhannisyan. Sam Penderecki dyrygował kolejnym wykonaniem we wrześniu tego samego roku w Montrealu (Maison symphonique).
Hover State Chamber Choir śpiewał utwory Krzysztofa Pendereckiego także w Polsce: w 2015 roku na Zamku Królewskim w Warszawie (na zaproszenie ówczesnego ambasadora Armenii, Edgara Ghazaryana), oraz w 2018 roku w Krakowie, w ramach obchodów 85. rocznicy urodzin kompozytora. W kościele św. Katarzyny na Skałce wraz z chórem Cracow Singers oraz orkiestrą Sinfonietta Cracovia wykonał wówczas m. in. jego wielkie dzieło „Te Deum”.
W 2018 roku Krzysztof Penderecki gościł po raz ostatni w Armenii. Najpierw w lutym z okazji kolejnych dni swej muzyki, które odbywały się pod honorowym patronatem Pierwszej Damy Rity Sarkisjan w erywańskiej Filharmonii im. Arama Chaczaturiana. Po raz kolejny kompozytor przyjechał w czerwcu, jako honorowy przewodniczący jury 14. Międzynarodowego Konkursu im Arama Chaczaturiana. Kondolencje po śmierci kompozytora przesłał zarówno obecny prezydent Armenii, Armen Sarkisjan z małżonką, jak też premier Nikol Paszynian oraz poprzedni prezydent, Serż Sarkisjan.
15 czerwca 2018 roku premier Armenii, Nikol Paszynian, spotkał się w Erywaniu z Krzysztofem Pendereckim i jego żoną, Elżbietą
(źródło: news.arm)